Trung Quốc cấm xuất khẩu dầu điêzen: Phản ứng dây chuyền khắp châu Á

Mới đây, Bắc Kinh đã tạm ngưng vô hạn định các hoạt động xuất khẩu nhiên liệu dầu điêzen nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước trước mùa cao điểm. Quyết định này đã làm gia tăng mối lo ngại về phản ứng dây chuyền lan rộng khắp khu vực châu Á.

Động thái nhằm duy trì giá năng lượng trong nước ở mức thấp này tương tự những lệnh cấm xuất khẩu mà nhiều chính phủ đã thực hiện đối với các hàng hóa nông sản trong năm 2007-2008 từng gây ra những đợt leo thang lớn về giá thực phẩm. Trong tuần vừa qua, nước Nga cũng đã áp một mức thuế cấm đối với xuất khẩu xăng và điều này cho thấy các quốc gia mới nổi đang gia tăng việc áp dụng những quy định hạn chế xuất khẩu đối với ngành nông nghiệp.

Ủy ban cải tổ và phát triển quốc gia Trung Quốc (NDRC) đã ra lệnh cho các công ty dầu quốc gia ngừng xuất khẩu dầu điêzen để “duy trì ổn định xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế”. Tuy nhiên, lệnh cấm này không ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu tới Hồng Kông và Macao. Tháng trước, Sinopec - công ty tinh lọc dầu lớn nhất của Trung Quốc đã ngưng hoạt động xuất khẩu các sản phẩm dầu được tinh lọc. Động thái này diễn ra nhiều ngày sau một cuộc đình công của những người lái xe tải không hài lòng với các mức giá nhiên liệu tăng đột biến ảnh hưởng tới các cảng tại Thượng Hải.

Trung Quốc là quốc gia tiêu dùng năng lượng lớn nhất và phụ thuộc vào nhập khẩu với gần một nửa nguồn cung dầu thô. Điểm đến xuất khẩu dầu điêzen chủ yếu của họ là Việt Nam, Hồng Kông và Singapore - trung tâm giao dịch năng lượng chính của vùng. Lệnh cấm xuất khẩu dầu điêzen của Trung Quốc có thể thúc đẩy các nhà nhập khẩu trên toàn vùng tăng cường đầu cơ tích trữ hàng hóa năng lượng. Theo ông Amrita Sen - nhà phân tích dầu của Barclays Capital tại Luân Đôn “Khi bạn chịu lệnh cấm xuất khẩu…bạn cũng đồng thời chịu một phản ứng tích trữ của những nhà nhập khẩu”.

Bắc Kinh đang nỗ lực tránh các vấn đề đã gặp phải trong suốt những thời kỳ leo thang của giá dầu trước đây khi các tập đoàn năng lượng quốc gia giảm nguồn cung các sản phẩm tinh lọc trong nước và tăng xuất khẩu nhằm hạn chế những thua lỗ lớn tại thị trường được quản lý ngặt nghèo của Trung Quốc. Các mức giá dầu điêzen và xăng do quốc gia ấn định đã ở các mức cao kỷ lục nhưng các công ty tinh lọc vẫn đang hứng chịu thua lỗ do giá dầu thô tăng nhanh hơn nhiều so với năm trước.

Bắc Kinh và các nhà phân tích đang dự báo việc thiếu điện trầm trọng tại một số vùng vào mùa hè này do nguồn cung than có hạn và thủy điện giảm do hạn hán tại miền Trung và Đông của Trung Quốc. Trong năm qua, Trung Quốc đã xuất khẩu gần 100.000 thùng dầu điêzen/ngày nhưng vẫn trở thành một quốc gia nhập khẩu dòng vào cuối năm 2010 do thiếu năng lượng đã khiến các doanh nghiệp phải phụ thuộc vào các máy phát điện di động. Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) ước tính việc thiếu dầu điêzen có thể sẽ khiến Trung Quốc lại chuyển sang nhập khẩu và kéo theo thúc đẩy tăng trưởng nhu cầu toàn cầu được dự đoán thêm 200.000 – 300.000 thùng/ngày ở mức 1,3 triệu thùng/ngày. “Chúng ta có thể sẽ chứng kiến một sự gia tăng nhu cầu đáng kể tại Trung Quốc nếu các doanh nghiệp nhỏ và các gia đình cần sử dụng các máy phát điện của họ”, ông David Fyfe, giám đốc các thị trường dầu tại IEA cho biết.

Quyết định cấm xuất khẩu dầu điêzen của Trung Quốc được đưa ra một phần do những nguồn cung tại Nhật Bản cạn kiệt bởi những tác động của sóng thần tới các nhà máy tinh lọc.

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)